Een Koninklijke Kamer in Museum Speelklok

Ontdek een majestueuze wereld vol met goud en glamour in de Koninklijke Kamer.

De blinkende speelklokken en speeldozen die in de Koninklijke Kamer te zien zijn, werden door de allermachtigsten gebruikt om hun status en macht te benadrukken. Kijk naar de mooiste speelklokken doordrenkt van symboliek. Bewonder de kostbare materialen en de vernuftige techniek. Luister naar pareltjes van topcomponisten zoals Georg Friedrich Händel. De koninklijke connecties van deze instrumenten liegen er niet om: Marie Antoinette, Napoleon, Frederik de Grote, Maria Theresia en onze eigen familie Van Oranje hebben een link met deze topstukken.

Kom kijken en luisteren en ontdek waar koningen en koninginnen eeuwen geleden in hun paleizen van genoten.

‘Nachtwacht’ onder de speelklokken

In de schijnwerpers staat het absolute topstuk: de Clay klok uit 1738. Deze gigantische speelklok van wereldklasse is tweeënhalve meter hoog. Hiermee is het de enige complete monumentale klok van Charles Clay van dit formaat. Klokkenmaker Clay werkte tijdens de bouw van de klok aan het Engelse hof. Hij werkte samen met kunstenaars uit verschillende landen, onder wie de Vlaamse beeldhouwer John Michael Rysbrack en de Venetiaanse schilder Jacopo Amigoni. Componist Händel uit Duitsland had ook sterke banden met het hof en heeft waarschijnlijk speciaal voor deze klok de muziek bewerkt. Deze muziek van Händel is voor de meeste mensen nog onbekend!

Vanaf 1759 is de speelklok in het bezit geweest van Amsterdamse kunstverzamelaar Gerrit Braamcamp en vormde dé blikvanger in zijn wereldberoemde kunstkabinet. Na de dood van Braamcamp werd de klok op een veiling verkocht aan zijn neef in Portugal. Na verschillende onbekende eigenaren kwam de klok uiteindelijk in 1972 in het bezit van de Franse verzamelaar Robert de Balkany. In 2016 kocht Museum Speelklok de monumentale orgelklok aan, waarmee deze na eeuwen weer vaste voet op Nederlandse bodem zet.

Er zijn van Clay nog zeker zes kleinere speelklokken bekend en een soortgelijke klok, zonder uur- en speelwerk. Deze bevindt zich in het Kensington Palace in Londen. De Clay klok van Museum Speelklok is echter de enige complete monumentale orgelklok van Charles Clay van dit formaat. Dit maakt hem daarmee van zeer grote kunst- en cultuurhistorische waarde.

Restauratie Clay klok

Na een intensieve restauratie in samenwerking met het Rijksmuseum is de Clay klok voor het eerst sinds tijden weer te beluisteren. Op gezette tijden toont Museum Speelklok haar bezoekers een hoogtepunt uit de geschiedenis van de orgelklokken. Ook laat het museum de muziek die Händel componeerde voor de Clay klok opnieuw live horen. Muziek van Händel die voor de meeste mensen nog onbekend is. Bekijk hier een korte video over de restauratie van de Clay klok dat is uitgevoerd door de restauratoren van Museum Speelklok.